Kontakty z dzieckiem
Kontakty z dzieckiem
Uregulowanie kontaktów z dzieckiem
Do jednych z najczęściej rozstrzyganych w sądach spraw rodzinnych niewątpliwie należą sprawy dotyczące sposobu uregulowania kontaktów z dziećmi.
Wynika to faktu, że kontakty z dzieckiem są nie tylko uprawnieniem, ale i obowiązkiem rodzica i to niezależnie od władzy rodzicielskiej. A co za tym idzie, prawo do spotkań z dzieckiem przysługuje także wtedy, gdy rodzice zostaną pozbawieni władzy rodzicielskiej lub gdy zostanie ona im ograniczona.
W związku z tym, w przypadku gdy dziecko przebywa na stałe u jednego z rodziców to oni w pierwszej kolejności powinni między sobą wspólnie określić, kierując się dobrem dziecka i biorąc pod uwagę jego rozsądne życzenia, sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich.
Dopiero w braku takiego porozumienia o kontaktach rozstrzyga sąd opiekuńczy. Kontakty z dzieckiem mogą zostać uregulowane w wyroku rozwodowym, w postanowieniu wydanym przez sąd opiekuńczy, a także na mocy porozumienia między rodzicami (np. ugody).
Warto pamiętać, że prawo do kontaktów z dzieckiem obejmuje nie tylko osobiste przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, ale również utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej (Messenger, e-mail).
W przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka w kwestii kontaktów, sprawę rozstrzyga sąd opiekuńczy właściwy dla miejsca zamieszkania dziecka. Kierując sprawę o ustalenie kontaktów z dzieckiem albo też będąc uczestnikiem takiego postępowania, warto skorzystać z pomocy fachowego pełnomocnika, który udzieli pomocy w prawidłowym sformułowaniu wniosku.
Jest to o tyle istotne, że im bardziej szczegółowo określimy nasze żądania, tym bardziej precyzyjne Sąd wyda rozstrzygnięcie. To pozwoli natomiast na uniknięcie, a przynajmniej zminimalizowanie szeregu nieporozumień i wątpliwości podczas realizacji przez rodziców treści postanowienia Sądu.
Co powinien więc zawierać wniosek o uregulowanie kontaktów z dzieckiem?
We wniosku o kontakty z dzieckiem składanym do sądu rejonowego wydziału rodzinnego należy wskazać propozycję, obejmującą swoim zakresem wszystkie dni, w jakie chcielibyśmy mieć z dzieckiem kontakt, uwzględniając przy tym również potrzeby i możliwości dziecka.
Nadto należy wskazać, czy kontakty z dzieckiem będą odbywały się poprzez wizytę rodzica w miejscu zamieszkania dziecka, odbieranie dziecka z miejsca zamieszkania, szkoły, czy przedszkola i spędzanie z nim czasu w dowolnym miejscu, odprowadzanie dziecka po zakończonym spotkaniu do jego miejsca stałego pobytu, zabieranie dziecka na kilkudniowe okresy do miejsca zamieszkania osoby uprawnionej, czy poprzez spotykanie się z dzieckiem w obecności osób trzecich, np. kuratora sądowego.
Warto wskazać, że poza zwykłymi codziennymi dniami w trakcie tygodnia, bądź w weekendy, można wnosić również o to, aby kontakty z dzieckiem zostały uregulowane również w okresie Bożego Narodzenia, Wielkanocy, a także ferii zimowych i wakacji.
Dodatkowo na wniosek osoby uprawnionej Sąd może uregulować również dodatkowe dni, będące wydarzeniami z kalendarza, np. Dzień Matki, Dzień Ojca, Dzień Dziecka.
We wniosku o uregulowanie kontaktów z dzieckiem warto również zawrzeć wniosek o zabezpieczenie żądania – wówczas prawo do kontaktów z dzieckiem w określonym przez sąd wymiarze będzie nam przysługiwało już w toku toczącego się postępowania.
Opłata od wniosku o uregulowanie kontaktów wynosi obecnie 100,00 zł.
Co daje nam postanowienie Sądu?
Prawomocne postanowienie Sądu w przedmiocie uregulowania kontaktów z dzieckiem uprawnia rodzica do spotykania się z małoletnim w dni, ustalone przez Sąd.
Bez zgody rodzica, u którego dziecko stale przebywa, rodzic ten nie będzie mógł spotykać się z dzieckiem w innych terminach niż te, które zostały określone w postanowieniu sądu. Z kolei rodzic, u którego dziecko stale przebywa musi w ustalonych przez sąd terminach umożliwić kontakty z dzieckiem i nie utrudniać kontaktów z nim.
Sam, bez zgody osoby uprawnionej do kontaktów z dzieckiem nie może też zmieniać dni w jakich kontakty powinny się odbywać.
Czy dziadkowie mogą domagać się uregulowania kontaktów z wnukiem?
Tak, dziadkom również przysługuje prawo do kontaktów z wnuczkami. W art. 1136 k.r.o. ustawodawca zaznaczył, że przepisy działu dotyczącego kontaktów z dzieckiem, stosuje się odpowiednio do kontaktów:
- rodzeństwa,
- dziadków,
- powinowatych w linii prostej,
- a także innych osób, jeżeli sprawowały one przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem.
Z powyższego wynika, że dziadkowie stanowią trzecią, po rodzicach i rodzeństwie, grupę najbliższych krewnych dziecka i dlatego kontakty z nimi podlegają szczególnie silnej ochronie, nie będąc zależne od przesłanki sprawowania przez dłuższy czas pieczy nad dzieckiem.
Każdy z krewnych wymienionych w powyższym przepisie ma prawo do kontaktów osobistych z dzieckiem. W przypadku utrudniania przez rodziców dziecka realizowania kontaktów dziadków z wnukami, mogą oni również skierować do Sądu wniosek o uregulowanie kontaktów, który powinien być skonstruowany w podobny sposób, jak wniosek o uregulowanie kontaktów rodzica z dzieckiem.
Formy ograniczenia utrzymywania kontaktów z dzieckiem
W toku spraw o kontakty niejednokrotnie pojawia się problem, związany z wypracowaniem porozumienia rodzicielskiego między rodzicami dziecka.
Często strony takich postępowań pozostają w tak głębokim konflikcie, że nie są w stanie samodzielnie porozumieć się w kwestii związanej z uregulowaniem kontaktów z dzieckiem. Nierzadko również zdarza się, że w sytuacji rozpadu rodziny dziecko odmawia kontaktów z jednym rodzicem czy to na skutek własnych negatywnych przeżyć związanych z jego osobą, czy też manipulacji ze strony drugiego rodzica. W sytuacjach konfliktowych i trudnych Sąd może ograniczyć sposób realizowania kontaktów jednego rodzica z dzieckiem, po to by w sposób niezakłócony, aczkolwiek kontrolowany spotkania te mogły się w ogóle odbyć.
Najczęściej następuje to poprzez:
- realizację kontaktów w TKOPD,
- uregulować kontakty w obecności kuratora sądowego.
Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka
Jedną z form ograniczenia sposobu realizowania kontaktów rodzica z dzieckiem może być uregulowanie tych spotkań w Terenowym Komitecie Ochrony Praw Dziecka.
TKOPD jest organizacją pozarządową, której głównym celem jest ochrona dziecka przed krzywdą i naruszaniem jego podstawowych praw i interesów. Praca w TKOPD ze zgłoszoną rodziną obejmuje rozmowy indywidualne z obojgiem rodziców, diagnozę stanu emocjonalnego dziecka oraz wspólne konsultacje z rodzicami.
W sprawach o uregulowanie kontaktów z dzieckiem Sąd ma więc możliwość z urzędu skierowania stron do odbycia odpowiednich szkoleń, warsztatów czy kursów w TKOPD. Sąd może również uregulować kontakty jednego z rodziców z dzieckiem w TKOPD w celu odbudowy ich relacji bądź też określić kontakty rodzica z dzieckiem poprzez udział rodziców i dziecka w terapii systemowej rodzinnej w ramach odpowiedniego programu, w celu odbudowania relacji rodzica z dzieckiem i naprawy relacji między rodzicami.
Nadzór kuratora nad kontaktami z dzieckiem
Realizowanie prawa do kontaktów rodziców z dzieckiem w obecności kuratora sądowego jest jedną z możliwości, którą zgodnie z art. 1132 § 2 pkt 3 k.r.o. może zastosować Sąd.
Rozwiązanie takie stosowane jest najczęściej jako zabezpieczenia na czas trwania postępowania rozpoznawczego w sprawach o uregulowanie kontaktów, ograniczenie władzy rodzicielskiej, a także sprawach o rozwód czy separację.
Rozstrzygnięcia odnośnie obecności kuratora sądowego przy kontaktach rodziców z dziećmi mogą zawierać także orzeczenia sądowe kończące postępowanie w sprawie.
Warto pamiętać, że kurator zawodowy samodzielnie nie może wnioskować o uregulowanie kontaktów z jego udziałem. O takiej formie realizowania kontaktów z dzieckiem sąd orzeka z urzędu lub na wniosek stron.
W praktyce udział kuratora sądowego podczas kontaktów rodzica z dzieckiem sprowadza się do stawienia się kuratora w określonym terminie, miejscu oraz czasie i biernym udziale w przebiegu kontaktu.
Kurator nadzoruje bowiem przebieg spotkania i czuwa nad jego prawidłowym przebiegiem. Termin, czas i miejsce kontaktu są określone w postanowieniu sądu. Kurator obowiązany jest również do sporządzenia notatki służbowej z udziału w kontakcie i niezwłocznego przedłożenia jej Sądowi.
Zakaz utrzymywania kontaktów z dzieckiem
Jeżeli utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem poważnie zagraża dobru dziecka lub je narusza, sąd zakaże ich utrzymywania.
Zakaz kontaktów może zostać orzeczony wyjątkowo, gdy kontakty te zagrażają życiu dziecka, zdrowiu, bezpieczeństwu bądź wpływają na nie demoralizująco. Dotyczy to więc w szczególności przypadków uzależnienia rodzica od alkoholu, narkotyków, funkcjonowania w środowisku przestępczym, a także nadmiernego karcenia dziecka czy w inny sposób naruszania jego nietykalności fizycznej oraz psychicznej.
FAQ
Najczęściej zadawane pytania odnośnie kontaktów z dzieckiem
Czy kwota alimentów zależy od częstotliwości kontaktów z dzieckiem?
Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Zasadniczo wysokość alimentów na dziecko zależy od dwóch czynników: usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego. Potrzeby usprawiedliwione to takie, których zaspokojenie pozwala uprawnionemu żyć w warunkach odpowiadających jego wiekowi, stanowi zdrowia, wykształceniu, itp.
W praktyce Sąd ocenia więc każdorazowo, indywidualną sytuację dziecka, uwzględniając jego wiek, stan zdrowia, stopę życiową rodziny, realne możliwości zaspokajania wszystkich potrzeb.
Możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego to np. dochody z tytułu wynagrodzenia za pracę, środki zgromadzone na lokatach bankowych, rachunkach bankowych, nieruchomości, wartościowe ruchomości, papiery wartościowe, itp.
Co do zasady więc częstotliwość kontaktów z dzieckiem nie ma wpływu na kwotę alimentów. Warto jednak mieć na uwadze, że wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego.
W związku z tym ilość spotkań z dzieckiem może mieć wpływ na zasądzoną przez Sąd kwotę alimentów, albowiem podczas spotkań z dzieckiem to rodzic, który aktualnie sprawuje nad nim pieczę ponosi dodatkowe koszty utrzymania dziecka.
Czy dziadkowie mogą domagać się uregulowania kontaktów z wnukami?
Tak, dziadkowie mają prawo do realizowania spotkań ze swoimi wnukami.
Zgodnie z art. 113 § 1 k.r.o., niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. W § 2 wskazano natomiast, że kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.
Z art. 1136 k.r.o. wynika z kolei, że przepisy niniejszego oddziału stosuje się odpowiednio do kontaktów rodzeństwa, dziadków, powinowatych w linii prostej, a także innych osób, jeżeli sprawowały one przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem.
Dziadkowie, którym rodzice dziecka utrudniają realizowanie kontaktów z wnukami mogą wystąpić do Sądu o ich prawne uregulowanie.
Czy podczas sprawy o rozwód trzeba uregulować kontakty z dzieckiem?
Zasadniczo tak. W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka.
Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Jedynie na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.
Czy można zakazać rodzicowi kontaktów z dzieckiem?
Tak, przy spełnieniu określonych ustawowo przesłanek. Sąd zakaże utrzymywania kontaktów z dzieckiem, jeżeli utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem poważnie zagraża dobru dziecka lub je narusza.
Zakaz kontaktów może zostać orzeczony wyjątkowo, gdy kontakty te zagrażają życiu dziecka, zdrowiu, bezpieczeństwu bądź wpływają na nie demoralizująco.
Dotyczy to więc w szczególności przypadków uzależnienia rodzica od alkoholu, narkotyków, funkcjonowania w środowisku przestępczym, a także nadmiernego karcenia dziecka czy w inny sposób naruszania jego nietykalności fizycznej oraz psychicznej.
Jestem pozbawiony władzy rodzicielskiej nad dzieckiem. Czy mogę realizować z nim kontakty?
Tak, niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów.
Pozbawienie rodzica władzy rodzicielskiej nad dzieckiem nie ma wpływu na możliwość utrzymywania z nim kontaktów.
Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej. Sąd może zakazać rodzicowi utrzymywania kontaktów z dzieckiem jedynie, gdy utrzymywanie takich kontaktów rodziców z dzieckiem poważnie zagraża dobru dziecka lub je narusza.
Czy kontakty z dzieckiem mogą być realizowane w TKOPD?
Tak, w wyjątkowych okolicznościach Sąd może uregulować kontakty z dzieckiem w Terenowym Komitecie Ochrony Praw Dziecka. TKOPD jest organizacją pozarządową, której głównym celem jest ochrona dziecka przed krzywdą i naruszaniem jego podstawowych praw i interesów.
Zgodnie z art. 109 § 1 k.r.o., jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia. W § 2 ust. 1 wskazano natomiast, że Sąd opiekuńczy może w szczególności zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, skierować małoletniego do placówki wsparcia dziennego, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej lub skierować rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń.
Jedną z form ograniczenia rodzicom władzy rodzicielskiej nad dzieckiem może być zobowiązanie ich przez Sąd do podjęcia współpracy z Terenowym Komitetem Ochrony Praw Dziecka.
Przykładowo Sąd może, ograniczając w tym zakresie władzę rodzicielską uregulować kontakty rodzica z dzieckiem w TKOPD w celu odbudowy ich relacji.
Sekret naszych sukcesów
to doświadczony zespół
adwokatów i psychologów
Dzięki wiedzy i wieloletniemu doświadczeniu naszych specjalistów pomagamy skutecznie w każdej sprawie dotyczącej rozwodu, separacji, alimentów, przemocy oraz relacji w związkach partnerskich. Obdarzamy naszych Klientów zrozumieniem dla trudności, z jakimi muszą się zmierzyć.
Pomożemy w doborze najlepszego specjalisty i znajdziemy możliwie najszybszy termin na zajęcie się Twoim problemem.
