Pozew o podwyższenie alimentów – kiedy można złożyć i z jakich elementów się składa?

W poprzednim artykule szeroko omówiona została problematyka związana z obniżeniem zasądzonych prawomocnym wyrokiem alimentów na rzecz uprawnionego. Poruszono kwestie m.in. przesłanek umożliwiających złożenie do sądu pozwu o obniżenie alimentów oraz wymogów formalnych samego pozwu. Więcej informacji na temat powyższego zagadnienia znajdziesz w artykule “Pozew o obniżenie alimentów”.

W niniejszym artykule skupimy się natomiast na kwestiach, związanych z podwyższeniem alimentów, tego kiedy można domagać się podwyższenia alimentów, jakie przesłanki muszą ku temu zaistnieć i co powinno znaleźć się w pozwie.

Jak wskazano w poprzednim artykule, po rozpoznaniu sprawy o rozwód (jeżeli toczyła się pomiędzy małżonkami posiadającymi wspólne małoletnie dzieci) lub sprawy o alimenty, sąd wydaje wyrok, w którym określa wysokość miesięcznej renty alimentacyjnej przysługującej uprawnionemu od zobowiązanego. Podkreślono również, że wysokość ustalonych przez Sąd alimentów może ulec zmianie. Oznacza to, że w pewnych sytuacjach istnieje możliwość podwyższenia bądź obniżenia zasądzonych przez sąd alimentów, a nawet stwierdzenia ustania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego. O tym, kiedy można starać się o podwyższenie zasądzonych prawomocnym wyrokiem sądu alimentów mowa będzie w dalszej części artykułu.

Kiedy można dochodzić podwyższenia alimentów?

Jak wielokrotnie już wspomniano, zasądzenie przez sąd określonej sumy pieniężnej tytułem renty alimentacyjnej na rzecz uprawnionego nie oznacza, że w przyszłości kwota ta nie może ulec zmianie. Zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Przypomnijmy, że w przepisie tym mowa jest o “zmianie stosunków”.

Przez pojęcie “stosunków” w tym wypadku należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu, tj. możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego oraz usprawiedliwione potrzeby uprawnionego. Powyższe wiąże się więc z koniecznością porównania stanu istniejącego w chwili uprawomocnienia się orzeczenia zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich podwyższeniu. Warunkiem podwyższenia alimentów jest wykazanie, że np. od momentu wydania orzeczenia zasądzającego alimenty możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego zwiększyły się lub sytuacja finansowa uprawnionego pogorszyła się, bądź też zwiększyły się jego usprawiedliwione potrzeby.

Przykład:

1. zobowiązany do alimentów w chwili wydania orzeczenia zarabiał 5.000,00 zł. Na skutek zmiany zatrudnienia bądź awansu na wyższe stanowisko jego możliwości majątkowe uległy znacznemu zwiększeniu. Powyższe stanowi podstawę do złożenia pozwu o podwyższenie alimentów.
2. uprawniony do alimentów uczęszczał do przedszkola, gdzie spożywał również większość posiłków. Po pewnym czasie rozpoczął edukację w szkole, co wiązało się z koniecznością uczęszczania na zajęcia dodatkowe, korepetycje, itp. Dodatkowo uprawniony, z uwagi na problemy zdrowotne zmuszony był do przejścia na dietę, która związana była z koniecznością zakupu specjalistycznych droższych produktów. Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego uległy więc znacznemu zwiększeniu, co również stanowić może podstawę do złożenia przez uprawnionego pozwu o podwyższenie alimentów.

Ważne! Rozpoznając sprawę o podwyższenie alimentów, sąd bada zawsze przyczynę zmiany stosunków. Zasadniczo w każdym przypadku, w którym doszło do zwiększenia się zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego związanych z wydatkami na leczenie, rehabilitację, wyjazd na studia, czy też zwiększeniem wydatków wynikających z konieczności zapewnienia stałej opieki pielęgnacyjnej, można mówić o zmianie stosunków, uzasadniającej podwyższenie alimentów na rzecz uprawnionego. Istotnym jest również to, że sądy są skłonne przyjmować, iż sam upływ czasu i związany z nim wzrost wysokości wydatków na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb wystarczająco uzasadniają przyjęcie, że doszło do zmiany okoliczności, o której mowa w art. 138 k.r.o.

Podsumowując, aby rozważyć w ogóle możliwość podwyższenia alimentów najpierw musi zostać wydany wyrok ustalający ich wysokość. Następnie należy ocenić, czy doszło do istotnej zmiany stosunków, uzasadniającej podwyższenie renty alimentacyjnej. Dopiero wówczas osoba uprawniona do alimentacji, powinna złożyć do sądu pozew o podwyższenie zasądzonych wcześniejszym orzeczeniem alimentów.

Wymogi formalne pozwu.

Jak wskazano wyżej, do podwyższenia alimentów może dojść poprzez złożenie do sądu pozwu. Pozew o podwyższenie alimentów, jak każde pismo procesowe, musi spełniać ogólne warunki, wymienione w art. 126 § 1 k.p.c. Oznacza to, że sporządzając pozew o podwyższenie alimentów w pierwszej kolejności musimy określić w nim następujące kwestie:

1. oznaczenie sądu, do którego jest skierowany- pozew o podwyższenie alimentów należy złożyć sądu rejonowego wydziału rodzinnego, według miejsca zamieszkania uprawnionego do pobierania alimentów lub według właściwości ogólnej miejsca zamieszkania pozwanego,
2. oznaczenie stron postępowania- konieczne jest podanie imienia i nazwiska powoda (uprawniony z tytułu alimentów) oraz pozwanego (zobowiązany do alimentów), ich adresy zamieszkania, PESEL powoda, a w przypadku, gdy reprezentuje nas pełnomocnik również jego imię i nazwisko oraz adres zamieszkania lub siedziby,
3. oznaczenie rodzaju pisma- niezbędne jest zaznaczenie w treści pisma “Pozew o podwyższenie alimentów”,
4. osnowa wniosku- tzn. merytoryczna treść pozwu o podwyższenie alimentów, z której wynika, czego powód domaga się w postępowaniu sądowym,
5. wskazanie faktów, na których strona opiera swój wniosek oraz wskazanie dowodu na wykazanie każdego z tych faktów- w pozwie o podwyższenie alimentów niezbędne jest wskazanie konkretnych okoliczności faktycznych, które popierają nasze żądanie oraz przedstawienie dowodów, za pośrednictwem których owe fakty możemy wykazać (domagając się podwyższenia alimentów wskazujemy fakty wykazujące zmianę stosunków, np. uzyskanie lepiej płatnego zatrudnienia przez zobowiązanego, zwiększenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz przedstawiamy dowód na poparcie naszych faktów, np. zaświadczenie o zarobkach, rachunki przedstawiające aktualne koszty utrzymania uprawnionego),
6. podpis powoda lub jego pełnomocnika,
7. wymienienie załączników, które należy ponadto dołączyć do pozwu o podwyższenie alimentów.

Warto pamiętać również, że zgodnie z treścią art. 187 § 1 pkt 3 k.p.c. w pozwie należy zawrzeć informację, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia.

W pozwie o podwyższenie alimentów należy również wskazać wartość przedmiotu sporu. Wartość przedmiotu sporu stanowi natomiast różnica między zasądzoną wcześniej kwotą alimentów a żądaną przez powoda ich podwyżką za 12 miesięcy.

Przykład:

Alimenty wynosiły dotychczas 1.000,00 zł, powód domaga się ich podwyższenia do kwoty 1.500,00 zł. Różnica stanowi więc 500,00 zł. Wartość przedmiotu sporu kształtować się będzie w wysokości 6.000,00 zł (500,00 zł x 12 miesięcy = 6.000,00 zł).

WAŻNE! Pozew o podwyższenie alimentów nie podlega opłacie! W związku z tym osoba dochodząca podwyższenia alimentów nie jest zobowiązana do uiszczenia opłaty od pozwu.

Wniosek o zabezpieczenie.

Sporządzając pozew o podwyższenie alimentów powód może również zawrzeć w nim wniosek o udzielenie zabezpieczenia na czas trwania postępowania sądowego poprzez zobowiązanie pozwanego do łożenia tytułem podwyższonych alimentów na rzecz uprawnionego dochodzonej pozwem kwoty, w miejsce alimentów zasądzonych poprzednio prawomocnym orzeczeniem sądu. Udzielenie takiego zabezpieczenia przez sąd pozwoli uprawnionemu na zaspokojenie zwiększonych potrzeb już w toku postępowania.

Co do zasady udzielenia zabezpieczenia powód może żądać wówczas, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. W sprawach o alimenty zabezpieczenie może polegać na zobowiązaniu obowiązanego do zapłaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo określonej sumy pieniężnej. W sprawach tych podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. Istotnym jest, że w toku postępowania sąd w pierwszej kolejności rozstrzyga wniosek o zabezpieczenie sformułowany w pozwie, co ma na celu ustabilizowanie sytuacji stron w procesie.

Załączniki.

Warto zaznaczyć, że powód do pozwu o podwyższenie alimentów powinien dołączyć m.in.:

1. odpis skrócony aktu urodzenia uprawnionego,
2. dokumenty, na które powoływał się powód w treści pozwu,
3. pełnomocnictwo, jeżeli reprezentuje go pełnomocnik,
4. odpis pozwu dla pozwanego wraz z załącznikami.

Podsumowując, pozew o podwyższenie alimentów powinien spełniać szereg wymogów formalnych, których niezachowanie skutkować może zwrotem pisma przez sąd. Oprócz koniecznych elementów, w pozwie o podwyższenie alimentów należy w sposób precyzyjny wykazać przyczyny uzasadniające zmianę stosunków, których prawidłowe sformułowanie umożliwi pełne odzwierciedlenie interesów powoda. W razie jakichkolwiek pytań czy wątpliwości, zachęcamy do skorzystania z porady prawnej adwokat Angeliki Rucińskiej, która zajmuje się sporządzaniem pozwów o podwyższenie alimentów w sposób zapewniający zadbanie o interesy klienta.