W czasie trwania związku małżeńskiego małżonkowie zazwyczaj nie przywiązują dużej wagi do tego, czym jest majątek wspólny i co wchodzi w jego skład. W większości wypadków podział majątku wspólnego po rozwodzie obejmuje takie składniki majątkowe, jak nieruchomości, wyposażenie domu, samochody czy zgromadzone środki pieniężne. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że również przedsiębiorstwo prowadzone przez jednego z małżonków lub oboje z nich podlegać będzie podziałowi.

W jaki sposób następuje więc podział majątku jednoosobowej działalności gospodarczej? O tym dowiesz się z niniejszego artykułu.

Majątek wspólny – czym jest?

W pierwszej kolejności warto wyjaśnić, czym jest majątek wspólny małżonków. Otóż majątek wspólny obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Do majątku wspólnego należą w szczególności:

• pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
• dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,
• środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,
• kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Wszystkie przedmioty majątkowe, które małżonkowie nabyli w trakcie trwania małżeństwa z w/w środków wchodzą w skład ich majątku wspólnego.

Więcej na temat tego, czym jest majątek wspólny i majątek odrębny oraz w jaki sposób rozliczyć nakłady czynione z jednego majątku na drugi dowiesz się z artykułu „Podział majątku wspólnego małżonków a rozliczenie nakładów”.

Co wchodzi w skład majątku przedsiębiorstwa?

Zanim przejdę do kwestii podziału majątku przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą, warto zwrócić uwagę na to, co w ogóle wchodzi w skład majątku takiego przedsiębiorstwa. W skład majątku jednoosobowej działalności gospodarczej wchodzą:

1. zgromadzone przez przedsiębiorcę środki pieniężne,
2. wszystko przedmioty, które zostały wytworzone przez przedsiębiorstwo,
3. wszystko to co wprowadzono do przedsiębiorstwa na podstawie faktury czy oświadczenia o przekazaniu składnika majątkowego do majątku przedsiębiorstwa.

Podział majątku przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą – działalność założona w trakcie trwania związku małżeńskiego.

Warto mieć na uwadze, że przypadku, gdy jednoosobowa działalność gospodarcza została założona w trakcie trwania małżeństwa (a małżonkowie nie zawarli umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową), majątek przedsiębiorstwa wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków – stanowi współwłasność małżeńską. W tym przypadku nie ma znaczenia to, czy działalność gospodarcza prowadzona jest przez jednego małżonka czy oboje z nich. W takiej sytuacji przyjmuje się bowiem, że przedsiębiorstwo powstało z majątku wspólnego małżonków. Z powyższym założeniem łączą się natomiast następujące reguły:

1. wszelkie zyski osiągane z prowadzonej działalności wchodzą w skład majątku wspólnego,
2. wszystko to, co zostanie zakupione do przedsiębiorstwa ze środków pochodzących z zysków z działalności gospodarczej staje się składnikiem majątku wspólnego małżonków i podlega podziałowi po rozwodzie,
3. wszystko to, co zostanie zakupione z przeznaczeniem na użytek przedsiębiorstwa, jest składnikiem majątku wspólnego małżonków, nawet jeżeli zostało sfinansowane przez jednego małżonka.

Ważne! Małżonek, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą może swobodnie dysponować całym majątkiem przedsiębiorstwa. Dopiero po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, przy podziale majątku wspólnego małżonków składniki majątku przedsiębiorstwa zostaną podzielone pomiędzy byłych małżonków. W przypadku, gdy małżonek, na którego zarejestrowana jest jednoosobowa działalność gospodarczą będzie chciał w dalszym ciągu prowadzić przedsiębiorstwo, wówczas będzie mógł domagać się przyznania mu na wyłączną własność wszystkich składników przedsiębiorstwa, aczkolwiek będzie musiał liczyć się z obowiązkiem dokonania spłaty odpowiedniej kwoty na rzecz małżonka, któremu tych składników nie przyznano.

Podział majątku przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą – działalność założona przed zawarciem związku małżeńskiego.

W przypadku, gdy jeden z małżonków prowadził jednoosobową działalność gospodarczą, zarejestrowaną jeszcze przed ślubem, kwestia podziału majątku przedsiębiorstwa wygląda odmiennie. Majątek przedsiębiorstwa stanowi bowiem wyłączną własność przedsiębiorcy, również po zawarciu małżeństwa i w czasie trwania związku. W konsekwencji powyższego, po rozwodzie, a przy podziale majątku wspólnego małżonków, składniki majątkowe przedsiębiorstwa nie podlegają temu podziałowi.

Od każdej jednak zasady istnieje zazwyczaj wyjątek. Również i w tym przypadku. Należy mieć na uwadze, że jeżeli działalność gospodarcza prowadzona przez jednego z małżonków dofinansowywana była z majątku wspólnego małżonków (np. z wynagrodzenia za pracę drugiego małżonka lub sprzedaży wspólnego samochodu zakupiono do przedsiębiorstwa jakąś maszynę czy urządzenie) składniki nabyte w ten sposób podlegają już podziałowi. Wynika to z ogólnej zasady, w myśl której należy rozliczyć wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na majątek osobisty jednego z małżonków. O tym w jaki sposób dokonać rozliczenia nakładów dowiesz się z artykułu „Podział majątku wspólnego małżonków a rozliczenie nakładów”.

Podsumowując, podział majątku jednoosobowej działalności gospodarczej po rozwodzie zależy w głównej mierze od tego, kiedy została ona zarejestrowana oraz jakie nakłady (z jakiego majątku) były przez małżonków czynione. Celem prawidłowego dokonania podziału składników majątkowych przedsiębiorstwa warto skontaktować się ze specjalistą, który posiada wiedzę i doświadczenie w tym zakresie. W razie jakichkolwiek pytań czy wątpliwości, zachęcamy do skorzystania z porady prawnej adwokat Angeliki Rucińskiej, która zajmuje się kompleksowym doradztwem prawnym w sposób zapewniający zadbanie o interesy klienta.