Dochodzenie alimentów przed urodzeniem dziecka – czy jest możliwe?

Standardowo obowiązek rodzica płacenia alimentów na swoje dziecko większości osób kojarzy się z czasem od momentu jego narodzin do usamodzielnienia. Wiele osób zastanawia się jednak czy możliwe jest także, aby Sąd nakazał ojcu (lub innej zobowiązanej do tego osobie) do płacenia alimentów na dziecko, które jest jeszcze nienarodzone, a matka jest w okresie ciąży?

Pytanie to jest o tyle zasadne, że w okresie ciąży, pomimo iż fizycznie dziecka nie ma jeszcze na świecie, pojawiają się pierwsze koszty z nim związane jak np. badania, opieka lekarska czy niezbędna już w dniu porodu wyprawka. O tym czy w polskim prawie możliwym jest dochodzenie od rodzica alimentów przed urodzeniem dziecka, w jakich sytuacjach możemy to zrobić oraz po spełnieniu jakich przesłanek, dowiesz się z niniejszego artykułu.

Kiedy możliwe jest dochodzenie alimentów na nienarodzone dziecko?

Na początku należy wskazać, że dochodzenie alimentów dla jeszcze nienarodzonego dziecka jest wyjątkiem przewidzianym w art. 142 k.r.o., zgodnie z którym jeżeli ojcostwo mężczyzny niebędącego mężem matki zostało uwiarygodnione, matka może żądać, ażeby mężczyzna ten jeszcze przed urodzeniem się dziecka wyłożył odpowiednią sumę pieniężną na koszty utrzymania matki przez trzy miesiące w okresie porodu oraz na koszty utrzymania dziecka przez pierwsze trzy miesiące po urodzeniu.

Na podstawie powyższej regulacji możemy wskazać przesłanki, po których spełnieniu matka będąca w ciąży będzie mogła wystąpić do Sądu z żądaniem orzeczenia alimentów na jej nienarodzone dziecko od jego ojca, tzn.:

ojcem nienarodzonego dziecka jest osoba niebędąca jednocześnie mężem matki tego dziecka,
ojcostwo to zostało uwiarygodnione (ustalenie, że w danych okolicznościach osoba ta jest najbardziej prawdopodobnym ojcem dziecka, np. dlatego, że jest konkubentem matki, pozostają ze sobą w nieformalnym związku lub pozostawali w nim w dacie zajścia w ciążę).

Co ważne, alimenty na nienarodzone dziecko różnią się od alimentów na dziecko będące już na świecie przede wszystkim tym, że Sąd nie orzeka ich na okres całej ciąży. Jak zostało wyżej wskazane w art. 142 k.r.o., Sąd może orzec alimenty na rzecz nienarodzonego dziecka na następujące okresy:

na 3 miesiące na rzecz matki będącej w ciąży (ma to pokryć i zabezpieczyć wydatki związane z samą ciążą i porodem),
na pierwsze 3 miesiące po urodzeniu dziecka.

Powyżej opisane alimenty mają na celu przede wszystkim odpowiednie finansowe zabezpieczenie matki dziecka w okresie ciąży i porodu, kiedy to bardzo często nie jest w stanie podjąć pracy ani żadnych działań mających na celu samodzielne zadbanie o sytuację materialną swoją i noworodka.

Jaka jest wysokość alimentów na nienarodzone dziecko?

W kwestii wysokości alimentów na nienarodzone jeszcze dziecko wskazać należy, że w przepisie art. 142 k.r.o. mowa jest o pokryciu wydatków związanych z kosztami ciąży i porodu, a zatem ma to być pokrycie w pełni wszystkich wydatków na łącznie te 6 miesięcy. Ustawodawca chroni w ten sposób matkę, której uwaga winna być skupiona na zdrowiu swoim oraz dziecka i szczególnym zadbaniu o nie w okresie poporodowym. Nie da się natomiast wskazać jednej kwoty, którą orzeknie Sąd w omawianej sytuacji. Wszystko zależeć będzie od okoliczności konkretnego przypadku, w tym m.in. sytuacji materialnej i możliwości zarobkowych oraz stanu zdrowia matki będącej w ciąży, możliwości zarobkowych ojca dziecka, aktualnych kosztów utrzymania w Polsce itp.

Kwota ta powinna zabezpieczać matkę w okresie ciąży oraz dziecko od razu po urodzeniu, zatem powinna być wpłacona do rąk matki w jak najszybszym terminie, z góry. Każdorazowo termin ten będzie określony przez Sąd orzekający o tym obowiązku. Dotyczy to jednak kwoty za 3 miesiące w okresie ciąży i porodu. Kwota za pozostałe 3 miesiące (pierwsze 3 miesiące po urodzeniu dziecka) zgodnie ze wskazaniem właściwego Sądu może zostać wpłacona do depozytu sądowego, z którego matka będzie mogła ją wypłacić dopiero po urodzeniu dziecka za jednoczesnym uprzednim okazaniem jego aktu urodzenia, a zatem dokumentu, który stwierdza, że dziecko urodziło się żywe.

Jak uwiarygodnić, że ktoś jest ojcem pozamałżeńskiego dziecka?

Przede wszystkim należy pamiętać, że uwiarygodnienie, o którym mowa w przepisach nie oznacza udowodnienia stuprocentowego. Wystarczające będzie zatem jedynie uprawdopodobnienie ojcostwa danej osoby. Można to zrobić przede wszystkim poprzez wykazanie, że matka dziecka pozostawała w nieformalnym związku bądź współżyła z danym mężczyzną w okresie pomiędzy 180, a 300 dniem przed planowanym porodem. Dowodami to potwierdzającymi mogą być wspólne zdjęcia czy korespondencja pary, a także np. zeznania świadków, którzy mają wiedzę o kontaktach matki i domniemanego ojca.

Pozew o alimenty

W sytuacji, w której wystąpiły okoliczności omówione wyżej i zgodnie z prawem możemy domagać się zasądzenia alimentów zabezpieczających okres ciąży, porodu i połogu, należy wystąpić z pozwem o alimenty do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka (a zatem w tej sytuacji matki w ciąży) Sądu rejonowego.

Pozew o alimenty od dzieci, jak każde pismo procesowe powinien czynić zadość wymaganiom określonym w przepisach. Powinien on zawierać:

miejscowość i datę sporządzenia,
oznaczenie Sądu do którego jest kierowany,
oznaczenie stron, tj. uprawnionego do alimentów oraz zobowiązanego do alimentów czyli ojca (imię i nazwisko, adres do doręczeń, numer PESEL),
wartość przedmiotu sporu, tj. żądana kwota alimentów,
żądanie pozwu,
uzasadnienie żądania wraz z dowodami na jego poparcie,
podpis osoby składającej pozew.

Uzasadnienie powinno przede wszystkim wskazywać na wszystkie wydatki matki związane z ciążą, porodem, połogiem, kompletowaniem koniecznej wyprawki dla dziecka, badań, lekarzy itp., ale także uwiarygodnienie, że pozwana przez nas osoba rzeczywiście jest ojcem nienarodzonego jeszcze dziecka.

Podsumowując, w określonych prawem przypadkach Sąd może zasądzić na rzecz matki w ciąży i jej nienarodzonego dziecka alimenty celem zabezpieczenia ich sytuacji finansowej w okresie ciąży i porodu. Omówiona w niniejszym artykule sytuacja dotyczy ojca dziecka pochodzącego spoza małżeństwa.

Aby otrzymać takie zabezpieczenie finansowe należy wystąpić do właściwego Sądu z powództwem o alimenty, należycie uzasadniając swoje żądanie. W przypadku chęci wystąpienia z pozwem o alimenty dla nienarodzonego dziecka zachęcamy do skorzystania z porady prawnej adwokat Angeliki Rucińskiej, która specjalizuje się w prawie rodzinnym i pomoże jak najlepiej zabezpieczyć interesy osoby uprawnionej do alimentów.