Niepłacenie alimentów a utrata prawa jazdy

Coraz częściej zdarzają się sytuacje, w których pomimo istnienia prawnego obowiązku do płacenia na rzecz dziecka alimentów, rodzic do tego zobowiązany wcale ich nie uiszcza. Niejednokrotnie taki rodzic zalega z alimentami wiele miesięcy, a nawet lat, w związku z czym sytuacja materialna dziecka utrzymywanego tylko przez jednego rodzica staje się coraz trudniejsza. Oczywiście w takiej sytuacji jest możliwe i zalecane skierowanie sprawy do komornika celem wyegzekwowania zaległych alimentów w postępowaniu egzekucyjnym, o czym pisaliśmy już w poprzednim artykule.

Pojawia się zatem pytanie – jakie możliwości ma komornik w tym zakresie i jakimi sposobami może ściągać od dłużnika alimentacyjnego zaległości? O tym co grozi dłużnikom alimentacyjnym w postępowaniu egzekucyjnym oraz czy uchylanie się od płacenia alimentów może spowodować utratę prawa jazdy dowiesz się z niniejszego artykułu.

Na czym polega egzekucja alimentów prowadzona przez komornika?

Na początku należy ogólnie wskazać na czym może polegać egzekucja alimentów prowadzona przez komornika na podstawie wniosku uprawnionego do alimentów. Komornik w celu wyegzekwowania należnych alimentów może przede wszystkim:

• zająć rachunek bankowy dłużnika alimentacyjnego,
• zająć nieruchomości dłużnika (np. dom),
• zająć ruchomości dłużnika (np. samochód),
• zająć należne mu świadczenia np. z ZUS-u (emerytura, renta itp.).

Nie jest to oczywiście katalog zamknięty, bowiem jest wiele innych możliwości. Wybór zawsze należy do komornika i jest uzależniony od okoliczności konkretnej sprawy, m.in. sytuacji majątkowej dłużnika alimentacyjnego i zależnie od tego jaki jest jego majątek i co wchodzi w jego skład.

Czy można stracić prawo jazdy za niepłacenie alimentów?

Co istotne, jednym z środków, które może zastosować komornik przy egzekucji alimentów, o czym jeszcze mało kto wie, jest możliwość zatrzymania dłużnikowi alimentacyjnemu prawa jazdy. Pojawia się pewnie pytanie – jak to może pomóc w otrzymaniu przez uprawnionego do alimentów należnych mu pieniędzy? Na pierwszy rzut oka nie widać między tymi dwoma instytucjami żadnego podobieństwa. Mimo wszystko jest to jednak pewien środek nacisku na dłużnika alimentacyjnego.

Zabranie dłużnikowi alimentacyjnemu prawa jazdy jest możliwe na podstawie ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Na jej podstawie, w przypadku, w którym egzekucja alimentów dotychczas prowadzona przez komornika jest bezskuteczna, osoba uprawniona może złożyć do organu właściwego (wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej do alimentów) wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne (w tym wypadku komornika, do którego najpierw składaliśmy wniosek o wszczęcie egzekucji alimentów i który te egzekucję prowadzi) o bezskuteczności egzekucji. Zaświadczenie takie musi zawierać informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności oraz o działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów. Załączenie takiego zaświadczenia jest niezwykle ważne, ponieważ wobec jego braku, organ właściwy najpierw wezwie nas do uzupełnienia braku w terminie 14 dni, a następnie w przypadku nieuzupełnienia – odrzuci wniosek.

Zabranie prawa jazdy za niepłacenie alimentów – przesłanki

Gwoli przypomnienia należy wskazać, że wszystkie powyżej opisane działania mające na celu wyegzekwowanie alimentów są możliwe tylko wtedy, gdy alimenty zostały orzeczone prawomocnym orzeczeniem Sądu, ugodą zawartą przed Sądem albo innym organem bądź ważną umową stron w przedmiocie alimentów. Dodatkowo, zabranie prawa jazdy w takim przypadku może mieć miejsce tylko wtedy, gdy dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy nie wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie wyższej niż 50 % kwoty alimentów ustalonych w orzeczeniu sądowym lub ugodzie.

Dla przykładu – zastosowanie tego środka nie będzie zatem możliwe, jeżeli dłużnik alimentacyjny w ciągu pół roku niepłacenia pełnej kwoty zasądzonych alimentów, chociaż raz zapłaci je w kwocie wyższej niż połowa kwoty od niego zasądzonej. Następnie – wobec braku dobrowolnego płacenia alimentów – wszczęta na podstawie takiego orzeczenia sądowego lub ugody egzekucja musi okazać się bezskuteczna. Bezskuteczność egzekucji oznacza z kolei brak możliwości wyegzekwowania pełnej kwoty alimentów. Dopiero w przypadku bezskuteczności egzekucji można złożyć wniosek o zabranie mu prawa jazdy do organu wskazanego wyżej.

Kierowanie pojazdem pomimo zabrania prawa jazdy

Co natomiast w sytuacji, w której dłużnik alimentacyjny z uwagi na swoje zaległości ma zabrane prawo jazdy a mimo to kieruje?

Popełnia wtedy przestępstwo z art. 180a k.k. czyli przestępstwo prowadzenia pojazdu pomimo cofniętych uprawnień. Jest ono zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Jak odzyskać utracone prawo jazdy?

Pojawia się pytanie – na jak długi czas w przypadku uchylania się od obowiązku alimentacyjnego, jest dłużnikowi zabierane prawo jazdy? Czy jest to na zawsze?

Odpowiedź brzmi nie. Na pewno nie jest to środek dożywotni, jednak długość zatrzymania prawa jazdy w tym przypadku jest uzależniona od okoliczności konkretnej sprawy. Organ, który zatrzymał prawo jazdy może uchylić decyzję o zatrzymaniu w przypadku gdy:

• ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, a nadto dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów,
• nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego (dojdzie do tego gdy dłużnik jednorazowo zapłaci wszystkie swoje zaległości).

Jeżeli spełni się któraś z dwóch powyższych przesłanek, organ może uchylić swoją decyzję z urzędu. Jeśli jednak tego nie zrobi, dłużnik sam może złożyć wniosek do właściwego organu o uchylenie decyzji i zwrot prawa jazdy.

Czy konieczne jest ponowne zdanie egzaminu na prawo jazdy?

Nie, w przypadku zatrzymania prawa jazdy wyłącznie z uwagi na niepłacenie alimentów, nie jest konieczne ponowne podchodzenie do egzaminu na prawo jazdy niezależnie od tego, jak długo tego prawa jazdy nie mieliśmy.

Podsumowując, w przypadku, w którym osoba zobowiązana na mocy prawomocnego orzeczenia do płacenia alimentów pozostaje w zwłoce i zalega z płatnością rat alimentacyjnych, a egzekucja skierowana do komornika okazała się bezskuteczna, można do właściwego organu (wójt, burmistrz, prezydenta miasta) złożyć wniosek o zatrzymanie jego prawa jazdy. Jest to bowiem jeden z środków „nacisku” na dłużników alimentacyjnych przewidziany w polskim prawie.

W przypadku, w którym chcemy złożyć taki wniosek zachęcamy do kontaktu z adwokat Angeliką Rucińską, która specjalizuje się w sprawach rodzinnych i alimentacyjnych i pomoże sporządzić poprawny wniosek oraz zadbać o interesy klienta.